Bòn bon

Để vườn Bòn bon sau này đạt được năng suất cao, phẩm chất tốt ngay từ ban đầu cần phải chú trọng khâu chọn giống. Cây mẹ tốt phải là cây trội trong vườn, có các đặc điểm sau:

– Cây sinh trưởng, phát triển tốt, cành lá sum sê, không sâu bệnh, không cụt ngọn (tàn hương).

– Hàng năm ra hoa đậu quả nhiều (từ 100kg/cây trở lên), đúng mùa vụ chính hoặc sớm hơn, không ra quả cách năm.

– Quả chín ngon, ngọt, không bị nứt vỏ, hạt quả nhỏ, và được nhiều người ưu chuộng.

Nhân giống bằng hạt thì chọn quả to, để chín hoàn toàn, hái quả, bóc vỏ lấy hạt đem ủ 1-2 đêm sau đó dùng nước dội rửa nhiều lần cho sạch cơm, ủ vào cát ẩm sau 20-30 ngày thì hạt nảy mầm. Đem gieo vào túi bầu hoặc luống. Thực hiện chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh đúng kỹ thuật. Sau thời gian 1-2 năm đưa ra trồng.

Để rút ngắn thời gian, có thể nhân giống bằng phương pháp vô tính: ghép mắt hoặc ghép cành lên gốc ghép ươm từ hạt. Nhân giống bằng phương pháp chiết cành thời gian ra rễ lâu (2 tháng) phải để cành chiết trên cây 5-6 tháng mới cắt.

Qua điều tra khảo sát cho thấy cây Bòn bon trưởng thành từ 30 năm tuổi trở lên có đường kính tán lá từ 6-8 m ; do vậy cần bố trí khoảng cách và mật độ phù hợp. Khuyến cáo nên trồng với khoảng cách  6-8m  x  6-8m. Mật độ 157-278 cây/ha.

Đất trồng:

Cây Bòn Bon Thái ưa nhiều thành phần đất khác nhau, từ vùng núi cho tới đồng bằng đều có thể trồng được. Tuy không yêu cầu cao lắm về đất, nhưng tốt nhất là đất sâu, thoát nước, nhiều mùn có thể là đất pha cát, li mông (bùn), li mông pha cát mịn, hoặc cát pha li mông. Quan trọng nhất là phải thoát nước và nước ngầm không được quá gần mặt đất.

– Đối với vườn tạp đang cải tạo, nếu dùng cây Bòn Bon làm đối tượng cải tạo, bổ sung là rất tốt, nên dọn vệ sinh sạch sẽ và chọn những có sẵn cây để lại che bóng cho cây Bòn bon đảm bảo độ che bóng không quá 50%.

– Đối với đất trống trồng mới Bòn bon thì nên bố trí cây che bóng theo hàng: cách 2 hàng Bòn bon trồng 1 hàng cây che bóng bằng các loại cây vừa có tác dụng che bóng vừa cho sản phẩm thu hoạch là tốt nhất.

Cách chăm sóc

Cây Bòn Bon Thái thuộc loại ưa ẩm nên tuyệt đối không để cây bị khô hạn, phải thường xuyên tưới nước nhưng không được để quá nhiều nước ngập úng dưới gốc cây dẫn đến cây dễ chết, nhất là những vụ mưa dầm kéo dài.

Khi trồng cây được 2 năm nên tiến hành làm cỏ, vun gốc, cắt tỉa giúp cây ra nhiều cành nhánh, quả sai hơn. Nếu thấy cỏ mọc nhiều cũng không nên dùng thuốc trừ cỏ phun dưới tán cây mà cố gắng dùng tay nhổ hết.

-Bón phân cho cây

Việc bón phân cũng không thể thiếu đối với mỗi loại cây trồng, cây Bòn Bon càng không thể không bón phân bởi là cây lâu năm, quả chủ yếu mọc từ cành nhánh, thân nên càng đòi hỏi dinh dưỡng cao. Khi cây bắt đầu cho ra hoa đậu trái, người trồng có thể dùng phân NPK bón theo định kỳ.

Cần để quả chín đều cả cây rồi thu hoạch 1 lần thì chất lượng ngon hơn thu hoạch nhiều lần.

Không thu hoạch Bòn bon sau khi mưa. Thu từng chùm không bứt từng quả. Quả Bòn bon rất dễ bị xây xát, dễ bị thâm đen khi va chạm mạnh, do đó cần nhẹ nhàng khi thu hoạch.